อาจารย์เล่านิทาน

 

ความว่างเปล่า และ ความป่วยของเซน

 

บรรยายธรรมโดยอนุตราจารย์ชิงไห่
การเข้าฌานนานาชาติทวีปยุโรปสามวัน
ฮัมบูกร์ เยอรมัน วันที่ 25-27 สิงหาคม 2538
(ต้นฉบับเป็นภาษาอังกฤษ) วีดีโอเทป #497

ครั้งหนึ่งลูกศิษย์ถามท่านอาจารย์เซน โจชัว “อาจารย์ ถ้าผมไม่มีอะไรเลยในใจตอนนี้ ผมควรจะทำอะไร” เขาหมายถึงจิตใจของเขาได้ว่างเปล่าแล้ว ผ่อนคลายและปราศจากความปรารถนา ความทะเยอทะยาน หรือความต้องการอะไรก็ตามอีกต่อไป และอาจารย์ตอบ “โยนมันออกไป!”

แต่ลูกศิษย์ยืนกรานพูดว่า “ผมไม่มีอะไร อาจารย์! แล้วผมจะโยนมันไปได้อย่างไร”และอาจารย์ตอบว่า “ตกลง งั้น เก็บมันไว้!” (ท่านอาจารย์และทุกคนหัวเราะ)ลูกศิษย์บอกว่าเขาไม่มีอะไรเลยแต่แล้วเขายืนกรานอย่างเดียวกันนั้น ดังนั้นอาจารย์กล่าว “ตกลง งั้น เก็บมันไว้!” เขามีมากเกินกว่าจะโยนมันไป

ผู้คนมากมายคิดว่าพวกเขาว่างเปล่าและนั่นพวกเขาได้บรรลุเต๋าหรือตระหนักถึงพุทธภาวะและอะไรทำนองนั้น พวกเขาคิดว่าพวกเขาไม่มีความปรารถนาอะไรเลย ไม่มี ไม่มี ไม่มีและนั่นเป็นเพราะพวกเขาใส่เสื้อผ้าที่พองโป่งและโกนหัว พวกเขาใช้ได้หมายถึงพวกเขาทั้งหมดว่างเปล่า

แต่จริง ๆ แล้วมันไม่ใช่ ความว่างเปล่าไม่ใช่มาจากภายนอกมันมาจากภายใน ดังนั้นทันทีที่เธอสำนึกว่าเธอว่างเปล่า เธอไม่ได้เป็นอย่างนั้นเพราะมันยังคงมีสำนึกที่นั่น และกลิ่นของเซนรุนแรงมาก ผู้คนเรียก“ความป่วยของเซน” ดังนั้นในกรณีที่มีสิ่งนั้น เธอควรจะไปพบแพทย์และเอามันออกไป

เมื่อเราเป็นเพียงคนธรรมดา เราไม่รู้มากและเรารู้ว่า เราไม่รู้ แต่ทันทีที่เรานั่งสมาธิเพียงแค่เวลาสั้น ๆ เราคิดว่าเรารู้ แต่หลังจากนั้นเมื่อใช้เวลามากขึ้น เรารู้ว่าเราไม่รู้อีก ดังนั้นนั่นเป็นเวลาที่ดีที่สุด เมื่อเราไม่รู้ นั่นเป็นเวลาเมื่อเรารู้ดีที่สุด เพราะว่าถ้าเรายังคงเต็มไปด้วยความรู้และการรู้และเป็นเช่นนั้นต่อไป มันหมายถึงเรายังคงสำนึกครึ่งทางเท่านั้นจริง ๆ

จริง ๆ แล้ว ทั้งหมดที่ฉันกำลังบอกก็คือเธอทำให้ตัวเธอรื่นรมย์สุขสำราญ และใช้เวลาด้วยกัน ดังนั้นเมื่อเธอกลับบ้าน เธอรู้สึกว่าอารมณ์ของเธอ จิตใจและหัวใจที่เป็นมนุษย์ของเธอได้รับบางสิ่งจากอาจารย์ แต่ทั้งหมดนี้เป็นขยะ:ไม่ว่าจะเป็นขยะที่สวยงามหรือขยะที่ไม่ดี มันเป็นขยะทั้งหมด สิ่งที่เธอสำนึกอยู่ภายในไม่ใช่จากคำพูดของฉัน แน่นอนคำพูดที่ให้กำลังใจและย้ำเตือนของฉันบางทีอาจช่วยทำให้เธอสบายใจในบางสถานการณ์และช่วยเปลี่ยนอุปนิสัยส่วนตัวที่ไม่พึงปรารถนาบางอย่าง แต่นั้นไม่ใช่การรู้แจ้ง

การรู้แจ้งไม่ต้องทำอะไรเลยกับบุคลิก ดีหรือไม่ดี มีศีลธรรมดีหรือมีข้อผิดพลาด การรู้แจ้งเป็นแค่ตัวเองที่บริสุทธิ์ ไม่เคยเปลี่ยน ไม่เคยกลายเป็นดีกว่า ไม่เคยกลายเป็นเแย่ลง ไม่เคยเป็นอวิชาและไม่ต้องกลายเป็นรู้แจ้งอีก มันอยู่อย่างนั้นเสมอ มันเป็นอย่างนั้นเสมอ มันจะเป็นอย่างนั้นเสมอและมันคือปัจจุบัน

เรื่องราวและการอธิบายเหล่านี้ และที่เรียกว่าความรู้ทางโลกทั้งหมดของฉันเป็นเพียงเพื่อการทำให้เพลิดเพลิน จนกระทั่งเรามีการติดต่อกันและกันในระดับส่วนตัวและจนกระทั่งเรามีความสุขร่วมกัน แต่อย่าพกขยะกับเธอมากเกินไป สิ่งนั้นไม่ใช่คำสอนที่ถูกต้อง คำสอนที่ถูกต้องจะปราศจากภาษาเสมอ และเธอรู้มันเสมอ เธอรู้มันภายใน:อย่างชัดเจน อย่างสมบรูณ์แบบโดยไม่มีการอธิบายใด ๆ และโดยไม่มีคำพูดโต้ตอบ แต่ในระหว่างนั้นเราทั้งคู่ต้องเสแสร้ง เราต้องการสิ่งนี้ทั้งหมดจนกระทั่งฉันมีงานทำ จนกระทั่งเธอมีเหตุผลที่จะมาและเธอมีความทรงจำที่ดีบางอย่างจะนำบ้านมาสู่เธอ นั่นคือทั้งหมด